Erzurum
Erzurum'da, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Atatürk Üniversitesinin desteği ile kurulan Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) düşüncesince Rusya'dan getirilen teleskobun kurulumu şişman miktarda tamamlandı.
Bilim dünyası açısından akıbet basamak ehemmiyetli ortak uygulayım bilimi yatırımı kendisine değerlendirilen, Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) bünyesindeki gözlemevi, Erzurum'daki 3 bin 170 rakımlı Konaklı Karakaya Tepeleri'ne kuruluyor.
Astronomi ve feza bilimine ehemmiyetli ulama sunacak, Türkiye'nin 2023 manzara projeleri arasındaki gözlemevindeki çalışmalar, ülke şartları ve acemi sima koronavirüs salgını zımnında önemsiz yetenekli aksaklıklara karşın sürüyor.
İlk ışığın 2022 yılı sonuna akla yatkın katılması hedeflenen gözlemevine, Rusya'dan getirilen "Türkiye'nin en şişman yetenekli ve önceki al ötesi teleskobu"nun kurulması emekleri bitmeme ediyor. Teleskobun gözlemevine kurulması çalışmalarının bugüne genişliğinde yüzdelik 85'i tamamlandı.
ATASAM Müdürü ve DAG Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Cahit Yeşilyaprak, AA muhabirine, observatuvar düşüncesince derinlemesine ortak müddet hem enfrastrüktür bununla müşterek üstyapı kurmakla uğraştıklarını söyledi.
Teleskobun kurulumunu yüzdelik 85 oranında tamamladıklarını anlatım fail Yeşilyaprak, şu şekilde konuştu:
"Bina ve kubbede küçük rötuşlar kaldı. Kaplanmak kıl payı Rusya'ya gönderdiğimiz aynayı güzeşte ay Erzurum'a getirdik ve önceki fırsatta fevk çıkardık. Bunun dışında şişman ve 2 adet önemsiz iktisap buyurmak kıl payı 3 adet aynamız var. Bunların teleskoba montaj yapılması kaldı. Yine gelişmemiş elektriksel linkler var. Bunları yaptıktan sonradan önümüzdeki yaz ve güz zamanında bunların testlerine başlayacağız. Teleskobun mekanik, optik, elektronik ve yazılım testleri olacak. Optik testler az buçuk hassas. Bu testleri gerçekleştirmek düşüncesince anlaşılan ortamlara ilkin de ülke sıcaklığına gerekseme var. Optikleri yerleştirirken mümkünse göz sıcaklığında konumlamak istiyoruz ki sonradan yaz ve kışın rastlayacağımız ateşlilik farklarının toleranslarını akla yatkın yapabilelim."
"Ekim ve ya bitim teşrin kıl payı önceki ışığı edinmeyi planlıyoruz"
Yeşilyaprak, yapı ve kubbenin bu kıştan küsurat kem ve ya gelişmemiş problemlerini gidereceklerini belirterek, müstevli sürecinde yaşadıkları sıkıntıları anlattı.
Yurt dışından hem kurulum bununla müşterek birtakımı süreçlere iane buyurmak düşüncesince mevrut ecnebi ekiplerin müstevli hasebiyle 2,5 ay geciktiğini dile getiren Yeşilyaprak, "Önümüzdeki yaz pandemiden etkilenmezsek, bu sene o şerait olmazsa, elan güzel ortak proses geçirirsek ve gelişigüzel obje uğrunda giderse, 2022'nin teşrinievvel ve ya bitim teşrin kocaoğlan kıl payı önceki ışığı edinmeyi planlıyoruz." diyerek konuştu.
Hata olmaması düşüncesince aşırı alıngan çalıştıklarını kaydeden Yeşilyaprak, şu şekilde bitmeme etti:
"İnşaat zamanında teleskobun ve ya kubbenin oturacağı yerlerde milimetrik hatalara müsaade verildi ki mekanik aksamda alıngan bulunan mekaniklerin en azından montajında bu, mikrometre düzeyine düştü. Optiklerde de mikrometre ve mikrometre dibine atlamak zorundayız ki kılıç gökyüzündeki basamak köşe saniye cinsinden alıngan ölçümleri ferah ferah yapabilelim zira burada yapacağınız ortak iki köşe saniyelik ortak günah evrende ve uzayda görüntüden çevre trilyonlarca kilometreye servet olacak. Bunları engel iktisap buyurmak düşüncesince bu hassasiyetlere sonsuz ehemmiyet veriyoruz zira ortak el kurulacak ve kurulduktan sonradan gözlemevinin gelişigüzel şeyini sağlarsanız, güncellemelerini ve mukteza teknolojik yenilemeyi sağlarsanız, 50-70 sene ferah ferah ömrü var. "
"Ağustos kıl payı aynalarla testlere başlayacağız"
Yeşilyaprak, bahsetmiş bulunduğu mevzularda katı emek vermek yaptıklarını aktararak, gözlemevinin Cumhuriyet tarihinin en şişman asliye bilgi yatırımı bulunduğunu anlatım etti.
Hassasiyetlerin ve sürecin derinlemesine sürmesinin sebebinin işleri düzen bağı tutmaktan kaynaklandığını tamlayan Yeşilyaprak, şunları kaydetti:
"Şu anda yapacağınız birtakımı şeylerin toleransları görmezden neşet buyurmak ve ya bunları savuşturmak elan sonradan elan şişman neticelere illet olabileceği düşüncesince kılıç yeniden aşağıya düzen bağı tutmaya çalıştık. Güçlü ortak enfrastrüktür kurduk. Sadece DAG 4 m. teleskobu düşüncesince değil, benzeşim çapta ve ya bunun elan ast çapındaki teleskoplara da işlev verecek şişman ortak altyapımız var. Aynayı yerleştirdikten sonradan açtık arama ettik ve rastgele ortak dava yok. Şu anda aynamız yukarıda. Haziran bakımından dışarıda emek vermek ortamı bulunduğu düşüncesince yapı yeri şartları gene başlayacak. Temmuz sonu ağustos kıl payı de ortak numara aynanın yerleştirilmesinin peşi sıra öbür aynalarla baş başa testlere başlayacağız."