Sivas Valiliği İl hususi İdaresi Buruciye A.Ş, Sivas Belediyesi, SİDAŞ, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi ve Ticaret ve Sanayi Odası'nın ortaklığıyla kurulan "SORTAŞ" Solucan Gübresi Üretim Tesisinde, Sivas Belediyesi su artıma tesislerinden çıkan atılan çamur solucan mamasına dönüştürüyor.
Solucanların yedikleri çamur mamasından elde edilmiş büyük abdest ile organik gübreye dönüşüyor. Böylelikle atılan çamurunu bozmak düşüncesince meydana getirilen harcamanın önüne geçilmiş olduğu üzere mekân kirliliği de önlenmiş oluyor. Yurt dışından ithal edilen kimyevi gübrelerin yansıması bulunan erdemli döviz kayıplarının ise organik gübreyle sonlanacağı düşünülüyor.
Çevre kirliliğinin önüne geçilecek
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Uğur Tutar, mevzuyla ilişik meydana getirdiği açıklamada, “Belediyelerin tasfiye tesislerinden çamur çıkıyor. Belediyeler bu çamuru giderilmiş etmekte zorlanıyorlar. Büyük tesislerde bu çamuru yaktırıyorlar ancak bu da mekân kirliliğine hastalık oluyor. Bunun düşüncesince çın birlikte oranda mülk ödüyorlar ve ya bunları yabani ambarlama kanalıyla depoluyorlar ki bu da mekân kirliliğine hastalık oluyor. İçerisindeki toksin maddeler, çın metaller çevreye ehemmiyetli seviyede dokunca veriyor. Biz bunu solucanları kullanarak nite giderilmiş ediyoruz diyerek birlikte plan geliştirdik. Yaklaşık 2 yıldır tasfiye çamurlarını solucanlar düşüncesince çaça formuna nite dönüştürebileceğimizi çalıştık. Son 6 aydır da solucanlara bu çamuru rehabilite ettikten sonraları yedirdik. Çıkan solucan gübresinin analizlerine baktık. Gördük ki yüzdelik 72 oranında çın metalleri ortamdan ayırdığını, başkaca içindeki erdemli oranda azot, fosfor, potasyum organik husus yetinme ettiğini çözümleme sonuçlarında gördük. Kimyasal gübrelerin birlikte tarafını hem hammadde adına hem de ithal kanalıyla iklim dışından gerçekleştirme ediyoruz” dedi.
“Artıma çamurları ehemmiyetli birlikte fosfor kaynağı”
Doç. Dr. Tutar, tasfiye tesislerinden çıkan çamurun yüzdelik 6 fosfor içerdiğini belirterek, “Kimyasal gübre istihsal miktarımız aşırı az. Fosfor açısından kılıç ağız ağıza dışa bağımlıyız fosfor kayaçlarımız bu açıdan tam değil. Buna ilişkin adına yüzdelik 6 yöresinde fosfor içermesi haysiyetiyle artıma çamurları ehemmiyetli birlikte fosfor deposu ve bunun tarımda kullana bilirliği yapmış olduğumuz emekleri göstermiş oldu. Hem çevreye dokunca verici ehemmiyetli birlikte atığı değerlendirmiş oluyoruz. Hem de aşırı ehemmiyetli birlikte organik gübre getirisi elde etmiş oluyoruz. Yapmış olduğumuz çalışmanın en sonuç evresi dar dirim bilimsel analizleriyle güzeşte hafta itibarı ile akarette birlikte laboratuvarda bunun neticelerini da aldık. Gördük ki Solucanlar çabucak çın metalleri ve toksin maddeleri giderilmiş etmiyor bire birlikte sürede içindeki patojen dar organizmaları da namevcut ederek sakıncasız birlikte gübre durumuna getiriyor. Dolayısıyla yapmış olduğumuz çalışmanın neticeleri gönül tokluğu edici. Bizim ihtimal de topraklarımızın gübrenin tamamını karşılayabilecek” dedi.
“Önemli birlikte döviz kaybını ortadan kaldıracağız”
Doç. Dr. Tutar, kimyevi gübre kullanılmadan çabucak tasfiye çamurlarından elde edilmiş gübreyle ekincilik yapılabileceğini dile getirerek, “Çok ehemmiyetli birlikte döviz kaybını ortadan kaldıracağız. Topraklarımızı organik husus itibarıyla zenginleştireceğiz ve akıllıca pahalı çiftçiye ulaştırabileceğimiz içre hem ekinci kazanacak hem çevremiz kazanacak. Her belediyenin aşırı erdemli birlikte artıma çamuru çıktısı var. 350 bin sözü geçen Sivas Belediyesi örneğini vereyim bizim günce 85 titrem tasfiye çamurumuz çıkıyor. Türkiye geneli ve büyükşehirleri düşünün milyonlarca titrem tasfiye çamurunun katıksız yollarla organik gübreye dönüştürülmesi ve bunun tarımda sakıncasız birlikte biçimde kullandırılması bahis konusu olabilecek. Bununla dikkat ilk örnek icraat ve hemen sonra sınai yatırımların yapılması gerekmektedir” dedi.
Volkan Kaplan - Demet Karakuş