Edirne
Türkiye'nin ayrışık yerlerinden binbir zahmetle birleşen kurbağalar, Avrupa mutfaklarındaki menülerde yerini alıyor.
Anadolu'nun demir baş döndürücü şehrinde meydana getirilen kurbağa avcılığında Edirne ve Hatay başta mevrut kentlerden sayılıyor.
Edirne'de şita mevsiminde şems Hatay'da ise tün avcılığıyla yakalanan kuyruksuzlar dış satım kalemleri ortada toprak alıyor.
Meşakkatli avcılıkta ustalığını babalarından öğrenen acemi batın avcılar ayrışık nedenlerle eksilen kurbağa popülasyonuna karşın mesleği bitmeme etmek namına mücadelelerine bitmeme ediyor.
Kilogramı 30 lira
Edirne'de çeltiğin derin şekilde yetiştirildiği İpsala ve Meriç ilçelerinde toprak ile sulama kanallarından avcılar kabilinden birleşen kuyruksuzlar Avrupa mutfaklarının menülerinde toprak buluyor.
Meriç'in Kadıdondurma köyü de kurbağa toplayıcılığının derin şekilde yapıldığı bölgeler ortada bulunuyor.
Sabahın evvel ışıklarıyla karye meydanında birleşen avcılar, minibüse binerek çeltik arazilerinin şeklini tutuyor.
Belirledikleri alanda araçtan nazil avcılar, kasık çizmelerini giyip kepçelerini ellerine alarak çeltik arazilerindeki su kanallarında nasiplerini aramaya başlıyor.
Kanala kurbağa yakalamada kullandıkları kepçeyi sokan avcılar, ortak taraftan da suyu ayaklarıyla karışmasını sağlayarak dipteki kurbağaları kepçeyle almaya çalışıyor.
Kurbağacıların avlanması kestirmece 5 ahit sürüyor. En az 30 kurbağa 1 kilo geliyor. Yakalanan kurbağalar, köyde kilosu 30 liradan aracıya satılıyor.
Aracı kabilinden havuzlarda birleşen kurbağalar, boylarına mucibince ayrılıp enerjik şekilde filelere yerleştirilerek dış satımcı şirkete gönderiliyor.
Bazı eyyam tek yakalayamıyorlar
Köyde dinç evli ve 2 bebek babası Beyti Aydın (65), AA muhabirine, 30 senedir kurbağa avcılığı yaptığını söyledi.
Kurbağa avcılığını kışın yapmayı yeğleme ettiğini tamlayan Aydın, yaz zamanında çeltik tarlalarında çıraklık yaptığını tabir etti.
Topladıkları kurbağa miktarının her çağ farklılık gösterdiğini kail Aydın, "Bazen 5 kilo tutuyor, bazısı kimi tek tutamadan geliyoruz. Bazen 20-30 kilo alanlar var. Yerini buldun mu baş döndürücü oluyor." dedi.
Aydın, kurbağa avcılığının dayanıklı ortak iş olduğunu, çamurun içre meçhul yerlerde çalıştıklarını belirtti.
Hava durumunun şimdiye genişliğinde avcılığa makul bulunduğunu tabir fail Aydın, "Şimdiden sonraları iklim kötüye gider. Durumu elleme bulunan soğukta gitmeyecek. Ama gereksinim duyan gene çıkma ekmeğini aramaya. Soğukta kanaldaki su buz tutuyor. O devir nereye vuracaksın kepçeyi? Kepçeyi sokamazsın gevrek buz. Yapsak ortak ay henüz yaparız." sanarak konuştu.
"Su bülbülü" adıyla bazısı lokantalar pişmiş kurbağa servis ediyor
Kurbağa bacağının bölgedeki bazısı işletmelerde öğrenci mucibince servis edildiğini tamlayan Aydın, "Ben tek kurbağa yemedim. Arkadaşlar yiyor. Çok lezzetliymiş eti. Şoklanmış şekilde satıyorlar, 'su bülbülü' adıyla anılıyor." dedi.
Avcı Mehmet Ali Esmer de babasının vefatı sonrası başladığı toplayıcılığı 1994 yılından buyana sürdürdüğünü söyledi.
Havanın elleme bulunduğu günlerde dolgunca oranda kurbağa topladığını tamlayan Esmer, averaj 7-8 kilo kurbağa avladığını tabir etti.
İşlerinin görünmüş bulunduğu genişliğinde havadan olmadığını kail Esmer, "Bu işin zorluğu su içerisinde olması. Kamışı var, ayrığı var. Mücadele şart. Soğuk havalarda anımsamak zor. Bir de tulumun delinirse baş döndürücü sıkıntı. Geçenlerde ortak arkadaşımız tulumunu patlattı, hastalandı. Ayrıca çeltik tarlalarına atık ilaçlar kurbağa neslini tüketiyor. İlaç kutuları da kanallara her atılıyor." sanarak konuştu.
Fransa ve İtalya'ya gönderiliyor
Subaşı köyünden Hüseyin Erhan da avcılardan toplamış bulunduğu kurbağaların dış satımcı şirkete ulaştırılmasına vasıtalık ediyor.
Kurbağa avcılığının alanda 1970'li senelerden buyana yapıldığını kail Erhan, "Ben bu işe 1990 senesinde babamın indinde başladım. Avcılar kurbağaları çeltik tarlalarında su kanallarında toplayıp bana getiriyorlar. Ben de burada müstelzim temizliği yaptıktan sonraları âdem kiloluk filelere koyup klimalı ortamda korunum ediyorum. Haftada 2 kez şirketin soğutuculu kamyonu gelip benden alıyor. Beş etap sıcaklıkta 10-15 çağ yaşıyorlar. En iri müşterimiz Fransa ve İtalya'daki alıcılar." sanarak kaydetti.
Erhan, seneler içerisinde tarımda kalan çıkar minval kullanımının kurbağa popülasyonunu azalttığını savundu.
"Eskiden kurbağamız henüz çoktu, ortak tomar ekincilik ilacı yoktu" diyen Erhan, "Şimdiki ekincilik ilaçları henüz sert, henüz yalçın bulunduğu için kurbağayı etkiliyor. Bir epey eksilme oldu. Günlük averaj 600-700 kilo, haftada ise 4-5 titrem kurbağa gönderiyorum." ifadelerini kullandı.
Dedelerinden kalıt "kurbağa avcılığı" mesleğiyle geçimlerini sağlıyorlar
Türkiye'de kurbağa ihracatının ortak bölümünün karşılandığı Hatay'ın Kırıkhan ilçesinde kurbağa avcıları, babadan oğula sabık mesleklerini sürdürüyor.
İlçeye ilişkin Gölbaşı Mahallesi'ndeki Gölbaşı Gölü'nde çağ batımında ortak araya mevrut kurbağa toplayıcıları, havanın kararmaya başlamasıyla baş başa biberli yakıp hazırlıklarına başlıyor.
Yanlarında getirdikleri çizme, tulumlarını giyen kurbağa avcıları, kepçe, doğal taş yağı yağı lambası ve fenerlerle kurbağa avlayacakları yerleri belirleyip dağılıyor.
"Ya nasip" niteleyerek dargın ve ziyasız gecede göl içerisinde vücutlarının yarısına genişliğinde suya girip kurbağa aramaya başlamış bulunan avcılar, ortak taraftan da ayaklarını suda savurarak kurbağaların yüzeye çıkmasını bekliyor.
Buldukları kurbağaları elleriyle ve kepçe vasıtasıyla sudan çıkaran avcılar yakaladıkları kurbağaları bellerine bağladıkları bidonlara yahut çuvallara dolduruyor.
Sabahın evvel ışıklarına genişliğinde kurbağa toplamaya bitmeme fail avcılar, topladıkları kurbağaları tüccarlar aracılığı ile dünya dışına ihraç ediyorlar.
"Bazen suda neyle karşılaşacağımızı bilemiyoruz"
Çocukken babasından öğrendiği kurbağa avcılığını 30 yıla yaklaşan zamandır sürdüren 4 bebek babası Seyfettin İpek (37), mesleği, kendisinin babasından, babasının da dedesinden öğrendiğini anlattı.
Türkiye'nin nice branşında kurbağa topladıklarını aktaran İpek, şöyleki konuştu:
"Diyarbakır, Ağrı, Antalya, Aydın, Ankara kabilinden Türkiye'nin ayrışık bölgelerine gidiyoruz. Tehlikeli derelere giriyoruz. Bazen suda neyle karşılaşacağımızı bilemiyoruz. 2-3 günde 500 liralık yöreleri dünyalık kazanıyoruz. Kurbağa avlamaya gökçe edebiyat geceleri, kışın ise genel anlamda gündüzleri gidiyoruz. Yaz aylarında ad başı 30 kilo yöresinde topluyoruz kışın ise havaların dargın bulunduğu için günde 10 kilo genişliğinde kurbağa avlıyoruz. Kışın en kaba geçmiş bulunduğu 3 ay da ise evimizde kalıyoruz. Topladığımız kurbağaları tüccara satıyoruz, onlar da Fransa özellikle peyda etmek az daha ayrışık devletlere ihraç ediyorlar. Topladığımız kurbağaların kilosunu 30 liradan satıyoruz. Yazın havalar hamam olunca kurbağa henüz ortak tomar oluyor, o sürede kilosunu 25 liradan satıyoruz. Tüm geçimimi kurbağa avlayarak sağlıyorum."
Kurbağa toplamanın dargın havalarda henüz çetince bulunduğunu tamlayan İpek, bazısı kimi kilometrelerce minval büküm ederek gittiği avcılıktan eli yersiz döndüğü vakitler bulunmasına karşın mesleğini sevdiğini laflarına ekledi.
"Evimi bu işle geçindiriyorum"
Çocukluğundan bu yana kurbağa avcılığı yaptığını kail Duran Hakan (36) ise mahallelerindeki nice ferdin barışma kaynağının kurbağa avcılığı bulunduğunu söyledi.
Hakan, 8 karındaş olduklarını tabir ederek, "Babam kabilinden çaker evimin geçimini kurbağa biriktirerek sağlıyorum. Yaz mevsiminde kurbağa henüz ortak tomar olmakta bazısı kimi 60 kiloya yaklaşan kurbağa avlıyoruz. Genelde tacir bizlerden arzu ediyor kılıç de onların talebi doğrultusunda kurbağa avlamaya çıkıyoruz." sanarak konuştu.
Hakan, kurbağa toplamanın şita aylarında tün soğuktan ötürü baş döndürücü çetince bulunduğunu laflarına ekledi.
Kurbağa avcılığının bazısı kesimler kabilinden enteresan bulunduğunu tamlayan Mahmut İpek ise ayrışık kuyruksuzlar bulunduğunu genel anlamda bembeyaz suda dinç kurbağaları avladıklarını kaydetti.