İstanbul
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğinden (TSPB) meydana getirilen açıklamaya göre, TSPB, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) kaynaklarından derleyerek hazırladığı 2022 yılı “Finansal Piyasa Özet Verileri”ni paylaştı.
TSPB verilerine bakıldığında, domestik ve ecnebi yatırımcıların hep mali varlıkları 2022 senesinde borda bordaya esbak yıla kıyasla, yüzdelik 86,7 artarak 15 trilyon 755,3 bilyon liraya çıktı. Söz konusu mali varlıkların 14 trilyon 428 bilyon lirası, domestik yatırımcılara ilişik olup, borda bordaya esbak yıla uyarınca varlıklarının yüzdelik 86 arttığı gözlemlendi.
TSPB verileri, domestik yatırımcıların mali varlıklarının 2022 senesinde büyümesinde en çok katkının, hisse senedi ve TL yatırım varlıklardaki artıştan geldiğini ortaya koydu.
Pay senedi varlıklarında üstün dereceli büyüme
Özellikle müstevli sonra kapital piyasalarına bulunan domestik yatırımcı ilgisindeki artış, izlenen az ürem politikasının da etkisiyle sabık sene katlanarak arttı.
TSPB verilerine göre, 2019 yılı sonu bakımından 1,2 milyon bulunan hisse senedi bakiyeli yatırımcı sayısı, 2020 senesinde 2 milyona, 2021 senesinde 2 milyon 355 bine çıktı. Pay senedi bakiyeli yatırımcı sayısı 2022 senesinde ise 1,4 milyon artışla 3 milyon 783 bine çıktı.
Yerli yatırımcıların ilgisindeki üstün dereceli çoğalma ile BIST 100 endeksinin yüzdelik 196,6 yükselmesi, domestik yatırımcıların hisse senedi varlıklarının 2022 senesinde üstün dereceli ölçüde büyümesini baş başa getirdi.
Yerli yatırımcıların hep varlıkları içinde en erdemli nema hisse senedi varlıklarında yaşandı. 2021 senesinde 524,7 bilyon liralık bulunan domestik yatırımcıların hisse senedi varlıkları yüzdelik 250 artarak 2022 yılı böylecene 1 trilyon 836 bilyon liraya ulaştı. Bu tutarın 1 trilyon lirası ferdî yatırımcılara ilişik bulunuyor.
TL mevduatlar yüzdelik 153,2 büyüdü
TSPB 2022 yılı “Finansal Piyasa Özet Verileri”ne göre, sabık sene domestik yatırımcıların varlıklarında hisse senedinin arkası sıra en çabuk nema TL mevduatlarda yaşandı. Kur Korumalı Mevduat uygulamasının etkisiyle döviz yatırım hesaplarındaki çoğalma hudutlu kalırken, TL mevduatlarda erdemli biçimli çoğalma yaşandı.
2021 yılı böylecene 1 trilyon 829 bilyon liralık bulunan domestik yatırımcıların TL yatırım varlıkları, yüzdelik 153,2 artışla 2022 yılı böylecene 4 trilyon 631 bilyon liraya çıktı. 2021 yılı sonu bakımından 3 trilyon liralık bulunan domestik yatırımcıların döviz yatırım hesapları ise yüzdelik 16,6 üzere hudutlu miktarda artarak 2022 yılı böylecene 3,6 trilyon liralık oldu.
Yerlilerin kapital alanı varlıklarının hep mevcudat içindeki oranı arttı
TSPB verilerine göre, domestik yatırımcıların mutluluk iç istikraz senedi varlıkları 2022 senesinde borda bordaya esbak yıla nazaran yüzdelik 105,2 artarak 3 trilyon 67 bilyon liraya çıktı.
2022 senesinde domestik yatırımcıların amme eurobond varlıkları borda bordaya esbak yıla nazaran yüzdelik 68,2 artarak 859 bilyon lira, hususi bölüm eurobond varlıkları ise yüzdelik 31 artarak 224 bilyon liralık oldu.
Yerli yatırımcılara ait; hisse senedi, varlığa mebni taşınır kıymet, dünya malı teminatlı taşınır kıymet, hususi ve amme eurobond, mutluluk iç istikraz senetleri, varant ve sertifikadan oluşan kapital alanı varlıklarının, hep mali mevcudat içindeki oranı borda bordaya esbak yıla uyarınca 6 nokta artarak 2022 yılı sonu bakımından yüzdelik 43’e çıktı.
Yabancıların hisse senedi varlıkları yüzdelik 118,7 büyüdü
TSPB kabilinden açıklayan 2022 yılı “Özet Finansal Piyasa Verileri”ne göre, 2021 yılı sonu bakımından 682,8 bilyon liralık bulunan ecnebi yatırımcıların mali varlıkları, yüzdelik 94,4 artarak 2022 yılı böylecene 1 trilyon 328 bilyon liralık oldu.
2021 yılı böylecene 347,7 bilyon liralık bulunan ecnebi yatırımcıların hisse senedi varlıkları, yüzdelik 118,7 artarak 2022 yılı böylecene 760,4 bilyon liraya çıktı.
Yabancı yatırımcıların hisse senedi varlıklarındaki nema Borsa İstanbul’daki artışın altında kaldı. Bununla bu arada ecnebi yatırımcıların hep hisse senedi portföyündeki ağırlığı sabık yılda düşmeye bitmeme etti. Verilere göre, 2019 yılı böylecene yüzdelik 60’ın üstünde bulunan ecnebi yatırımcıların hisse senedi portföyündeki ağırlığı, 2020 böylecene yüzdelik 49’a, 2021 yılı böylecene yüzdelik 40’a, 2022 böylecene ise yüzdelik 30’un dibine geriledi.
2022 sonu bakımından Türkiye’deki hep 2 trilyon 596 bilyon liralık bulunan hisse senedi portföy değerinin, yüzdelik 29,3’ü ecnebi yatırımcılara, yüzdelik 70,7’si ise domestik yatırımcılara ilişik bulunuyor.
Yabancı yatırımcıların mali varlıklarında en erdemli çoğalma ise TL mevduatlarda yaşandı. Veriler, ecnebi yatırımcıların TL mevduatlarının 2022 böylecene borda bordaya esbak yıla nazaran yüzdelik 169 artarak 111,7 bilyon liraya, döviz yatırım hesaplarındaki varlıklarının ise ayrımsız çağda yüzdelik 74,4 artarak 418 bilyon liraya çıktığını ortaya koydu.
40 firmanın çecik arzı gerçekleşti
Yerli yatırımcı sayısındaki üstün dereceli artışa koşut kendisine firmaların çecik arzlara bulunan merakı de çelimli borda bordaya halde bitmeme etti. 2022 senesinde 40 firmanın çecik arzı gerçekleştirildi.
Söz konusu firmaların çecik bildirme kanalıyla kapital piyasalarından sağladıkları eşme ise 19,3 bilyon liralık oldu. Bu çecik arzlarla baş başa 2022 sonu bakımından Borsa İstanbul’a kote iştirak sayısı 483 oldu.