İslamabad
Lahor kentinde motosikletle gezi halindeyken uçurtma ipinin boğazını kesmesi kararı 23 yaşındaki Asadullah'ın yaşamını kaybetmesi, bu konudaki yasakları da baştan gündeme getirdi.
Genellikle Hindistan'ın kuzeyinde ve Pakistan'ın Pencap eyaletinde planlı Basant Festivali, baharın gelişini simgelemesinin indinde uçurtma festivali namına da biliniyor.
Lahor'da 2007'de meydana getirilen festivalde havaya biberli açılması ve uçurtmaların mızrap iplerinin boğazlarını kesmesi kararı 11 bebek yaşamını yitirdi, minimum 100 insan yaralandı. Bu hadisenin arkası esna Pencap'ta uçurtma üretimi, ticareti ve uçurulması yasaklandı.
Yasağa ve baş döndürücü sayıda bireyin ölümüne karşın uçurtma uçurulması arama dibine alınamadı.
Pencap eyaleti, 2019'da festivale bağlı yasağı kaldırsa da ahir senelerde haram bitmeme etti.
Keskin ipler
Gerek festivalde planlı yarışmalarda ister özlük aralarında gerçekleştirdikleri oyunlarda uçurtmalarını perçinlemek isteyenler, ayrışık yollara başvuruyor.
Bu kapsamda rakiplerinin uçurtmalarını koparabilmek ve onları yarıştan çalkalamak düşüncesince kullandıkları ipleri cıncık parçaları, tıraş bıçağı ve buna benzeşim maddelerle şamil kişiler, bunun birlikte mızrap ve incitici ipler kullanıyor.
Bu ipleri kullanarak yarışmalara hazırlananlar, baş döndürücü sayıda bireyin de yaşamını kaybetmesine yahut yaralanmasına illet oluyor.
Yetkililer, yarışmalarda stoper iplerin kullanılmasının yasaklandığını duyursa da uçurtmaseverler bunları kullanmaya bitmeme ediyor.
Pencap'ta değme ne denli uçurtma uçurulması yasaklanmış olsa da baş döndürücü sayıda insan kültürlerinin ortak parçası namına gördükleri festivali ve uçurtma uçurmayı, yasaklara karşın sürdürüyor.
Birçok kişi, polisten kaçabilmek düşüncesince akşam olunca uçurtma uçuruyor. Bu ise iplerin ayırt edilmesini önlerken, ahiret yolculuğu ve yaralanmaların da artmasına illet oluyor.
Hayvanlara ve canlılık tellerine dokunca veriyor
Öte yandan, uçurtmaların kopmasıyla ağaçlara yahut binalara dolanan bu incitici ipler, baş döndürücü sayıda kuşun da temizlik bulunmasına yahut yaralanmasına illet oluyor.
Keskin ipler devir zamane canlılık tellerine de dokunca veriyor.
Lahor'da 10 binin üstünde gözaltı
Pencap'ta güzeşte sene uçurtma uçuranlara müteveccih 1000'in üstünde kanuncu muamele başlatıldı, 200 binin üstünde uçurtmaya el konuldu.
Polis, senenin bu dönemine denli Lahor’da 10 binin üstünde kişiyi uçurtma uçurdukları ve yapım ettikleri sebebi öne sürülerek gözaltına aldı.
Polis yetkililerine göre, 2020'de Lahor'da, bir fazla fazla bebek 25 insan uçurtmaların incitici ipleri dolayısıyla yaşamını yitirirdi, kestirmece 50 insan de bu nedenle yaralandı.
Cezalar yetersiz
Artan şehirleşme ve ilkin motor sayısı, uçurtma uçurulmasını hâlâ da riskli bir duruma getirdi.
Festival süresince incitici iplere takılarak vurulan yahut ölenlerin birlikte gidiş geliş kazaları ve uçurtmaları yakalamaya çalışırken çıkan izdihamlar da dirilik kayıplarını tetikliyor. Ayrıca uçurtmaların uçurulma noktaları ait katılımcılar ortada kavgalar da yaşanıyor.
Polis, sene başlangıcında Pencap hükümetine uçurtma uçuranlara müteveccih cezaların artırılmasına müteallik ortak talepte bulunmuş oldu fakat bu istem reddedildi.
Söz konusu nedenle tutuklanan kişiler, devrisi gündüz kısmi oranda mülk cezalarıyla başıboş bırakılıyor.
Toplumun uçurtmayı ortak aldatmaca ve kültürlerinin ortak parçası namına görmesi, bu etkinliğin yasaklanmasını ve arama dibine alınmasını zorlaştırıyor.
Polis yetkilileri ise toplumun, yasağın peşinde durması icap ettiğini kaydediyor.