Bağdat
Yaklaşık 9 milyon nüfusa cemaat başşehir Bağdat’tan sabık Dicle Nehri’ne nice çevreden şebeke suları akıtılıyor.
Bağdat kent Hastanesinden çıkan ağılı ve kimyevi maddelerin arazi almış olduğu sıvılar da döşenen borularla aracısız Dicle Nehri’ne karışıyor. Ayrıca, yakınlarda oturanlardan birileri evlerindeki çöpleri dereye atıyor.
Nehirde oluşan derin pislik etrafa aşırı çirkin kokuların yayılmasına ve havanın da kirlenmesine etmen oluyor.
"İnsan yaşamını yakından ilgilendirdiği düşüncesince acele hal gerekli"
Irak Çevre Bakanlığının "Çevre Durumu" raporunda, Dicle Nehri'ndeki kirliliğinin esas kaynakları ortada Dicle'ye cari Diyala Nehri'ndeki kirliliğin yoğunluğu ve İran'dan mevrut atıkların olduğuna arazi veriliyor. Raporda Bağdat'ın Rüstümiye bölgesindeki şebeke sularının da aracısız dereye akıtıldığı belirtiliyor.
Irak Çevre Bakanlığı Afet Risklerinin Azaltılması Dairesi Başkanı Usame İbrahim, resmi ceride Sabah’a icra ettiği açıklamada, hoppadak fabrika, hastane, cazibe santralleri ve kanalizasyonlardan 1 milyon 500 bin metreküp hazır para atığın Dicle Nehri’ne karıştığını söyledi.
Muhammed, "Yaşanan bu mesail insanoğlu tarafından içmece suyunu zehirliyor. İnsan yaşamını yakından ilgilendirdiği düşüncesince meseleye acele hal bulunması gerekli." dedi.
Eski Irak Su Kaynakları Bakanı Hasan Cenabi de şimdi evvel icra ettiği açıklamada, Dicle Nehri’ndeki suyun yüzdelik 40’ının türlü mevki kurumlarından mevrut atıklardan oluştuğunu anlatım etmişti.
Bağdat’ta 18 ayrı şebeke merkezinden günce tahminî 700 bin metreküp ciddi su atıkları Dicle Nehri’ne akıyor.
Bağdat’ta gençlerden oluşan fahri ekipler, belli aralıklarla Dicle Nehri’nin kenarına bırakılan atılmış maddeleri ve yararsız yığınlarını temizliyor.
"Savaş kalıntıları ve kimyevi atıkları Dicle suyunu kirletti"
AA muhabirine mütekellim Iraklı mekân kirliliği uzmanı İkbal Latif, Dicle Nehri'ndeki kirliliğin nice sebebi bulunduğunu söyledi.
Latif, "Nehirdeki kirliliğin en esas deposu harp kalıntılarıdır. 2003 mücadelesi esnasında beğenilen silahlardan kaynaklı kurşun, bakır ve öbür kimyevi ve ağılı atıklar Dicle Nehri suyundaki kirliliği artırdı. Bu ağılı atıklar suyu arıtan bitkileri de öldürdü." dedi.
Irak'taki Dicle Nehri'nde yaşanmış olan kirliliğin ve suda oluşan ağılı maddelerin birlikte öbür kaynağının da İran'dan mevrut baskın suları bulunduğunu anlatım fail Latif, şunları kaydetti:
"Laboratuvarda elde ettiğim verilerde İran'dan Dicle Nehri'ne mevrut baskın sularında ağılı maddelere rastladım. Bu ağılı maddelerin arsıulusal normlara uyarınca suya bırakılması yasak; bu adamlık suçudur. Irak'taki fabrikalarla hastaneler ve kanalizasyonlardan çıkan atıklar ve endüstri maddeleri de Dicle'ye akıtılıyor. Dicle ve Fırat Nehri'ndeki pislik giderek artıyor fakat tek hükümet buraya birlikte hal bulamadı."
Iraklı mekân aktivisti Ebu Hasan el-Musafiri de, Bağdat'ta evlerden mevrut atılmış suları ile hastanelerden çıkan kimyevi maddelerin Dicle Nehri'ne karıştığını, ilişik mevki kurumlarınınsa hal dair âcizlik kaldığını söyledi.
"Dicle Nehri'nde bundan böyle birlikte mekân problemi ve krizi var." diyen Musafiri, Çevre Bakanlığının soruna hal düşüncesince bütçesinin olmadığını tez ettiğini, fakat bunun gerçekle bağdaşmadığını dile getirdi.
"Çok sayıda insanoğlu ten ve sütun kanserine yakalandı"
Irak'ın Meysan vilayetinden mekân uzmanı Ahmed Salih, Dicle Nehri'ndeki kirliliğin hayatı gözdağı değer ölçüde bulunduğunu belirtti.
Salih, "Dicle Nehri'nde oluşan pislik Süleymaniye'den başlayıp Basra'ya derece uzanır. Bu probleminin sebeplerinden bir tanesi hükümetin dikkatsizliği başkası de kişilerin umursamazlığı ve dereye yararsız atmaları. Dicle Nehri'nde oluşan pislik hayvanların ve kişilerin yaşamını da gözdağı ediyor. Meysan ve öbür alanlarda aşırı sayıda insanoğlu Dicle Nehri'ndeki halden ekolojik ortam ten ve sütun kanserine yakalandı. Sağlık Bakanlığında da bu mevzuda veriler bulunuyor." dedi.
İnsan ve çevreye dokunca verici bu probleminin çözümü düşüncesince Meclisin bazısı kanunlar çıkarılması icap ettiğini vurgulayan Salih, hükümetin de bunların uygulanmasına faziletli ehemmiyet vermesi icap ettiğinin altını çizdi.
Dicle Nehri Koruma Derneği Üyesi Nasir Bakır ise nehirdeki kirliliğe bağlı gözlemlerini şu şekilde anlattı:
"Dicle Nehri’ne başta Bağdat kent Hastanesinden hoppadak kimyevi maddeler değil dokunmabana ilaçlarının atıkları atılıyor. Bir zamanlar, bu hastaneden dereye atılmış al maddeye rastladık ve kansere kez açtığını gördük. Petrol şirketlerinden de atılmış maddeler dereye bırakılıyor. Bunlara erinç caydırıcı tek ilaç de bulunmuyor."
"Müşteriler balıklarda arsa yağı ve süt keyfi bulunduğunu söylüyor"
Bağdat'ta vaktini Dicle Nehri kenarında balık tutarga nâkil Salih Hamid, evlerden cari atıkların ve şebeke sularının dereye karışmasıyla yaşanmış olan kirlilikten ekolojik ortam balıkların yaşamını kaybettiğini söyledi.
Hamid, "Bazen alıcılar bizlerden satın aldıkları balıklarda arsa yağı ve süt keyfi bulunduğunu söylüyor. Muhtemelen bunun sebebi cazibe santralleri ve jeneratörlerden cari atıklar." dedi.