Şanlıurfa
Cumhuriyet tarihinin en şişman kalkınma projelerinden biri kendisine nitelendirilen Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) tarımdan sanayiye, ulaşımdan yenilenebilir erke ve toplumsal yatırımlara derece 32 senedir bölgenin kalkınma lokomotifi kendisine yörenin büyüme göstermesine ulama sağlamayı sürdürüyor.
Güneydoğu'nun kalkınmasında GAP damgasıDünyanın en şümullü ve değerli projelerinden biri bulunan GAP düşüncesince 6 Kasım 1989 senesinde GAP Bölge Kalkınma İdaresi kuruldu.
Yaklaşık 1 milyon hektar bölgede sulama yapılıyor
Proje sektörü Fırat-Dicle Havzası ile fevk Mezopotamya ovalarında arsa düzlük 9 ili (Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak) havi GAP, özellikle ilişkin bulunduğu Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı peyda geçirmek az daha ortak aşırı ait bakanlığın yatırımlarının alana ulaşmasında eş güdüm rolü üstleniyor.
Temel maksadı erbap bulunduğu kaynakları değerlendirerek, civar halkının dirimlik düzeyini ve dirim standardını arttırmak bulunan projeyle, bölgenin hesaplı evolüsyon ve toplumsal istikrarının güçlü olması sağlanıyor.
Proje kapsamında sulama ve hidroelektrik erke üretimine müteveccih 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali ile şu anda kestirmece 1 milyon hektar bölgede sulama yapılıyor. Projenin, erke santrallerinin mecmu müesses gücü 7476 megavat olup, yılda 27 bilyon kilovat vakit erke üretimi planlanmıştır. Enerji planlarında cereyan geçirmek ise yüzdelik 92'ye derece çıktı.
GAP, muahharen uygulamaya konulmuş bulunan master yazı ile tarım, sanayi, ulaştırma, eğitim, sağlık, rustik ve kentsel enfrastrüktür yatırımlarını da içerisine düzlük ortak diyalekt kalkınma projesine dönüştürüldü.
Çok sektörlü, sürdürülebilir insanca gelişmeye dayalı, bölgenin rakiplik enerjisini artırmayı, hesaplı ve toplumsal bütünleşmeyi güçlendirmeyi hedefleyen GAP kapsamında, 32 senedir yörenin kalkınmasına müteveccih yatırımlar sürdürülüyor.
"Tarımda ehemmiyetli değiş yaşandı"
GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkan Vekili Mehmet Açıkgöz, AA muhabirine, millî ve arsıulusal fonlardan sağladıkları kaynaklarla bugüne derece ortak aşırı sektörde binlerce plan gerçekleştirdiklerini söyledi.
Daha önceki mobilyasız tarımın yapıldığı bölgede GAP ile vıcık vıcık tarıma geçildiğini vurgulayan Açıkgöz, şöyleki bitmeme etti:
"GAP başladığında semt ağız ağıza mobilyasız ekincilik sahalarından oluşuyordu fakat bölgemiz su ve zirai araziler itibarıyla aşırı ehemmiyetli ortak potansiyele sahiptir. Bu potansiyeli değerlendirmeyle ait özellikle barajlarımızın inşaatı ve akabinde barajlarda tarlalara suyu akıtacak sistemlerde nesir edildi. GAP ile semt tarımında aşırı ehemmiyetli ortak değiş yaşadık. İlk önceki mahsul deseni değişti. Daha önceki mobilyasız tarıma mebni arpa, buğday, yasmık haricinde ortak bilinçlilik ekilmezken şu anda vıcık vıcık ekincilik ile pamuk, mısır, sonuç ve göveri üretimleri yapılıyor. mühim ortak istihsal potansiyeline erbap olduk. Şu an Türkiye'de imal edilen pamuğun yüzdelik 60'ı, bu bölgede üretiliyor. Diğer ürünlerimizde de anca mısırın yüzdelik 25'i bu bölgede üretiliyor. Buğday ve arpanın gine yüzdelik 20'lerden henüz ortak tomar ortak bölümü bu bölgede üretiliyor. En önemlisi bu alanlar genişledikçe ülkemizin ithal geçirmek mecburiyetinde kalmış bulunduğu yağ bitkileri, meyvecilik ve sebzeciliğin de henüz da gelişerek diyar ekonomisine ulama sağlanıyor."
"Bütün sektörleri kapsıyor"
Mehmet Açıkgöz, makbul ve bitmeme fail planlar yardımıyla direkt ve endirekt kendisine milyonlarca insana ulaştıklarını dile getirdi.
GAP'ın nice projesinin millî ve arsıulusal kurumlar çeşidinden dayanıklı alındığını tabir fail Açıkgöz, şunları kaydetti:
"Dünyanın mahdut ülkemizin en şişman kalkınma programı bulunan GAP halen uygulanmaktadır. Proje kapsamında önceden çabucak arsa ve su kaynaklarını geliştirmeye mebni projelerden oluşuyordu. Daha muahharen GAP Master Planı uygulanmaya başlandı. Bu çerçevede bölgenin topyekun kalkınmasını sağlayacak ortak programa dönüştü. Önceliği sulama ve erke bulunan öteki anne envestisman projelerini de havi ortak izlence kendisine çalışıyoruz. Turizmi, ulaşımı, kentleşmeyi, rustik altyapıyı, sanayiyi destekleyecek etraflı sektörleri havi totaliter ortak plan yürütülüyor. İnsan odaklı sürdürülebilir kalkınmaya ulama da bulunma amacıyla bölgenin değme çeşitli ihtiyacına yanıt verecek yenilikçi ve çağcıl ihtimalî ortak aşırı plan yürüttük. Bugüne derece özellikle amme envestisman bütçesi peyda geçirmek az daha hususi dal ve arsıulusal kaynaklardan sağladığımız fonlarla tarımdan rustik kalkınmaya yenilenebilir enerjiden turizme sanayiden toplumsal binanın güçlendirilmesine derece ortak aşırı bölgede anne plan yürütmeye çalıştık."