Erzincan
Erzincan'da literatür yaylalarda küçükbaş efsanevi yetiştiriciliği karşıcı göçerler, şu sıralar mevlit sürecindeki koyunlarının bakımını gerçekleştirmek ve toy doğan kuzuların annelerince emzirilmesini gelmek düşüncesince koyu güç gösteriyor.
Erzincan'da, besiciler yörenin en ehemmiyetli barışma kaynakları ortada bulunan, coğrafi tescil işaretine eş gayda peyniri üretiminde sütünden yararlandıkları hayvanlarının gereksinimlerini istikbal etmek düşüncesince hepsi zorluklara döş geriyor.
Yaz aylarında hayvanlarıyla faziletkâr rakımlı yaylalara çıkan göçerler, havanın soğumasıyla arka döndükleri kışlaklarda kucak sürülerinin tagaddi gereksinimlerini karşılayabilmek düşüncesince koyu emek harcıyor.
Yaklaşık 5 ay süresince hayvanların hile ihtiyacını karşıladıkları, vejetasyon itibarıyla ensesi kalın bulunan Munzur ile Mercan dağlarındaki yaylalarda nazil besiciler, şita aylarında da yaşamlarını köylerinde mevcut kışlaklarda sürdürüyor.
Kış aylarında havaların henüz hamam ve kar yağışının az can alıcı bulunduğu aşağılık rakımlı Karatuş köyünde nazil göçebe ailelerin, umutla bekledikleri kuzuların dünyaya gelmesiyle hem yüzleri gülüyor bununla birlikte iş yoğunluğu artıyor.
Her sene ocakta süregelen ve marta denli bitmeme fail kuzu doğumları zımnında ağıllardaki mesaileri kalan besiciler, gerekseme olması biçiminde doğumda koyunlara asistan kızarmak düşüncesince daim iş tutuyor.
Kuzuların dosdoğru doğması, mevlit sonrası annelerince emzirilmesi ve yüzlerce koyunun altında ezilerek öldürme olmaması düşüncesince iş markajcı aileler, mevlit sonrası dem almakta zorluk çeken birtakımı kuzuları duygu masajı yaparak arka tashih etmek düşüncesince de iri güç harcıyor.
Doğduklarında göçerlerin yardımı ile annelerini emen, henüz sonradan ise günde dü kat anneleriyle buluşturulan kuzular hem ağıllara şenlik katıyor bununla birlikte göçerlerin yüzünü güldürüyor.
Besicilerden Zeynel Irmak, AA muhabirine, koyunların yavrulamaya başlamasıyla ağılda mesaisinin arttığını söyledi.
"Ağıllarda iş tutuyoruz"
Dondurucu soğuklarda akşam sabaha denli iş tutuklarını anlatım fail Irmak, şu şekilde konuştu:
"Havalar aşırı soğuk. Koyunlarımızın yavrulamasıyla eşim ve oğlumla dönüşümlü adına ağıllarda iş tutuyoruz. Bu nöbetler esnasında yavrulamada zorluk çeken koyunlara asistan oluyoruz. Yeterince motorin emmeyen kuzular düşüncesince de homoseksüel sütü satın alıp karınlarını doyurmaya çalışıyoruz. Yazın yaylalarda ve meralarda yaşanmış bulunan susuzluk zımnında ot kısıtlıydı. Hayvanlarımız maatteessüf henüz kusursuz çıkarlarını toparlayamadılar. Yeni doğan kuzuları koyunlar çiğnemesin sanarak iş tutuyoruz. Bazen mevlit tarihi kuzu dar ulaştığında kucak yavrulayamıyor, bu denli hallerde yavrulamaları düşüncesince asistan oluyoruz. Sabaha denli bu itici havada ağıla gidip geliyoruz. Bizler 2-3 ay bu yüzden yatamıyoruz. Yazın bambaşka türlü, kışın bambaşka türlü, ilkbahar ayları bambaşka muhtelif geçiyor. Sonbaharın dü kocaoğlan dış senenin hemen hemen tamamında yaşamımız ağır koşullarda geçiyor."
"Yeterince beslenemeyen kuzularımıza homoseksüel sütü veriyoruz"
Kuzular doğduğunda aşırı sevindiklerini dile getiren Nevin Irmak da "Kuzularımız doğduğunda aşırı seviniyoruz fakat ölen kuzularımıza da aşırı üzülüyoruz. Akşama denli aralıksız hayvanlarımızın içindeyiz. Geceleri herhangi birlikte muhtelif sıkıntılarında hayvanlarımıza asistan oluyoruz. Şu anda kuzularımız annelerini emerek besleniyor. Bazen koşa doğurduklarında kuzulara motorin yetmediği düşüncesince dışardan homoseksüel sütü alarak karınlarını doyuruyoruz. Nisan ayına denli aldığı kadar beslenemeyen kuzularımıza motorin satın alıp veriyoruz." dedi.
Irmak, vurulan ve dondurucu soğuklarda arada birlikte üşüyen kuzulara ise evde baktıklarını belirterek, şunları kaydetti:
"Bazen soğuktan üşüyen ve koyunların altında kalmış şekilde vurulan kuzularımız oluyor, onları da battaniyeye sarıp evde sobanın birlikte haftalarca tutuyor, tedavilerini yapıyor ve motorin veriyoruz. Onlar da birlikte can taşıyor. Kuzular mevlit sonrası dem almakta müşkül sakınma duygu masajı yaparak canlandırmaya çalışıyoruz, henüz sonradan da evde bakımlarına bitmeme ediyoruz."
Ozan Irmak ise kışın ağır koşullarda hayvancılık yaptıklarını anlatım ederek, "Kışın ağıllarda mevcut birtakımı hayvanlarımız donarak ölebiliyor. Bunun düşüncesince sıhhatsiz saat, 1 zaman aralıklarla ağıllardaki hayvanlarımızı arama ediyoruz. Biz hayvancılığı henüz aşırı süt, peynir üretimi düşüncesince yapıyoruz. Erzincan'ın öz gayda peynirini bu civarda yetişen koyunlardan, natürel şirden mayasıyla yapıyoruz." bilgisini verdi.