İstanbul
Uzmanlar, ABD ile rakiplik süresince bulunan Çin, Rusya kadar nice ülkenin, Güney Çin Denizi'nde manevra esnasında düşen F-35C savaş uçağının enkazına ulaşmaya çalışacağını belirterek, enkaza kavuşması yerinde uçağa ilişik topu topu eleştiri bilgilerin bu devletlerin eline geçeceği, ABD'nin ise bunu cidar olmak düşüncesince şişman birim numara efor sarfiyat edeceği değerlendirmesinde bulundu.
Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, defans politikaları uzmanı Arda Mevlütoğlu, 25 Ocak'ta ABD birliğine ilişik "F-35C Şimşek" tipi savaş uçağının Güney Çin Denizi'nde manevra yaparken düşmesini, Çin'in uçağın enkazını ulaşmaya çalıştığına değgin iddiaları ve düşen uçaktan çevre ABD-Çin ortada çıkma mümkün krizleri AA muhabirine değerlendirdi.
Prof. Dr. Caşın, Carl Vinson ve Abraham Lincoln tayyare gemisi filolarının Güney Çin Denizi'nde ortak manevra icra ettiği tam meydana mevrut kazanın ilkin alanı kişi yağız suları şekilde gören Çin ile ABD'yi huzur karşıya getirerek gerilimi tırmandırabileceğini söyledi.
Pasifik'te ABD-Çin ihsas savaşının başladığını, ABD'nin 110 milyon dolara dünyalık bulunan efdal uygulayım bilimi kuvvetli tayyare enkazının Çin'in eline geçmiş olmasına izin vermeyeceğini kaydeden Caşın, uçağın enkazına ulaşmasının, uçağa ilişik aşırı eleştiri bilgilerin Çin'in eline geçmesi anlamına geleceğini belirtti.
Sadece Çin'in değil, ABD ile defans endüstri rekabetinde bulunan Rusya ve öbür devletlerin de enkaza ulaşmaya çalışacaklarını kaydeden Caşın, "Çin, enkaza kavuşması yerinde radardan gizlenme, sensörler ve data el işi donanımları, 5. kuşak ati savaş teknolojisine cemaat bu uçağın halis muhlis eleştiri bilgilerine ulaşır, donanımını öğrenir ve kopyalar, aynısını yapar." dedi.
Deniz hukukuna uyarınca denizde mevcut ganimetin bulmuş olana ilişik bulunduğunu kail Caşın, ABD'nin, halis muhlis sahiplik hakkı namına ilişik bulunan uçağın Çin'in eline geçmiş olmasına katiyen izin vermeyeceğini vurguladı.
Caşın, Çin'in enkaza ulaşmaması düşüncesince ABD'nin uçağın düşmüş bulunduğu alanı arama dibine alabileceğini ayrıca hukuken de buna bariyer olmaya çalışacağını dile getirdi.
Benzer halde 2018-2022'de 5 uçağın düştüğünü hatırlatan Caşın, "9 Nisan 2019'da Japonya'ya ilişik birim numara F-35 Pasifik Okyanusu'nda, Kasım 2021'de Mısır'dan koruyucu İngiltere'ye ilişik birim numara F-35 Suriye açıklarında düştü. Diğer üç F-35 ABD süresince kaymakamlık yaptı, bunlarla alakalı aşırı birim numara tomar bilgelik yok." dedi.
ABD'nin en izlemsel uçakları bulunan F-35, F-22, C-17 iblağ uçağı, savaşın kaderini değiştirecek B-2 ağırbaşlı bombalama uçaklarının, Çinliler çeşidinden aynı kopyalanarak üretildiğini kail Caşın şunları aktardı:
"Çin, 1 Nisan 2001'de ABD EP-3E ihsas uçağını Hainan Adası'nda çabuk inişe zorlandı. Pilotları gözaltına aldı. Uçağın tesisat detayları kopyalandıktan sonraları mürettebat ABD'ye doğrulama edildi. Dolayısıyla Çin, hem ABD'nin 7 Mayıs 1999'da vurmuş bulunduğu Çin'in Belgrad Büyükelçiliği'nin öcünü aldı bununla birlikte uçağını ihsas bilgilerini ele geçirdi. Çin, ABD'nin bu izlemsel silahlarını kopyalayarak kükremek kuvvetlerinde bulunduğu kadar iklim kuvvetlerinde de ABD'ye yarar sağladı. Bu esasta Çin'in 21. yüzyılda ABD'ye en şişman düzlük okuması oldu."
"Enkaza iktiran etmek ABD ile rakiplik süresince bulunan topu topu devletler düşüncesince önemli"
Savunma politikaları uzmanı Arda Mevlütoğlu da ati teknolojiye cemaat uçak, gemi, tahtelbahir kadar sistemlerin bu çeşit kazaları böylece parçalarının ve ya tümünün ele geçirilmeye çalışıldığını tabir ederek buna benzeşim aşırı sayıda kip bulunduğunu aktardı.
Mevlütoğlu, ABD'nin eleştiri sistemler, sensörler ve strüktürel nitelikleri dolayısıyla başlıca istihbari bilgilere cemaat uçağın enkazına iktiran etmek düşüncesince şişman efor sarfiyat edeceğine aksan yaparak, uçağın Çin'in eline geçmemesi düşüncesince lazım önlemleri de alacağını aktardı.
Mevlütoğlu, "F-35C aşırı ati teknolojiler ihtiva ettiği düşüncesince enkazına birim numara an ilk iktiran etmek Çin kadar birim numara yurt düşüncesince aşırı eleştiri birim numara olay. Aynı sürede Rusya yahut ABD ile rakiplik süresince bulunan devletler düşüncesince sonuç basamak önemli. Dolayısıyla bu devletlerin enkaza iktiran etmek düşüncesince rekabete girmeleri beklenebilir." dedi.
Benzer olayların henüz ilk de yaşandığını dile getiren Mevlütoğlu, ABD ordusuna ilişik ve bâtın niteliğine cemaat F-117 uçağının 27 Mart 1999'da emektar Yugoslavya'da planlı NATO harekatı esnasında Sırplar çeşidinden düşürüldüğünü ve Sırpların düşen uçağı Rusya'ya verdiğini anlattı.
Atlantik Okyanusu'nda 1968'de batan Golf II sınıfı birim numara Sovyet tahtelbahir enkazının da ABD çeşidinden Glomar Explorer anlı şanlı hususi donatılmış birim numara gemiyle ve aşırı duyurulmayan birim numara operasyonla 1974'te çıkarıldığını hatırlatan Mevlütoğlu, şunları kaydetti:
"Çin, 1 Nisan 2001'de ABD EP-3E ihsas uçağını çabuk inişe zorlamış mürettebatı gözaltına almıştı. Uçağın istihbari bilgilerini kopyaladıktan sonraları pilotları başıboş bırakmıştı. Diğer birim numara kip İran, 2011 Aralık'ta ABD'nin insansız iklim aracını kişi topraklarına zorunlu inişe zorlamış henüz sonraları da ele geçirmişti. Araç üstünde araştırmalar fail İran, henüz sonraları benzerini kendisi yapmıştı."