Olimpizmin Türkiye'deki öncüsü: Selim Sırrı Tarcan

Türkiye'de olimpik sporların öncüsü kendisine ikrar edilen spor adamı Selim Sırrı Tarcan, vefatının 65. sene dönümünde anılıyor.

Spor - 2 yıl önce

İstanbul

Selim Sırrı Tarcan, 1874'te bugünkü Yunanistan sınırlarında artan Yenişehir'de (Larissa) albay Yusuf Bey ile Zeynep Hanım'ın evladı şekilde dünyaya geldi.

Yusuf Bey'in 1876 Karadağ Muharebeleri'nde martir düşmesi üzerinde 2 yaşlarında yetim artan Tarcan, ailesi ile İstanbul'da er bulunan dayısının yanına yerleşti.

Bir müddet sonradan dayısının da II. Abdülhamit'e muhalefeti zımnında sürgüne gönderilmesi üzerinde Selim Sırrı Tarcan, Galatasaray Lisesine leyli mektepli şekilde yazıldı. Tarcan, ortaöğretim yıllarında Ali Faik (Üstünidman) Bey'den cimnastik derslerimizi aldı.

Galatasaray Lisesinde 8 sene görgü bilimi bilimi gören Selim Sırrı Tarcan, şimdi sonradan Askeri Mühendislik Okulunu bitirdi. Bir müddet İzmir'de gövde eğitimi öğretmenliği özne Tarcan, burada tenis, halter, disk atma, boks, eskrim, güreş, yüzme, çiftteker ve ayak topu üzere sporlarla ilgilendi.

Osmanlı Milli Olimpiyat Cemiyetinin kurulması ve IOC üyeliği

Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı Milli Olimpiyat Cemiyetini kuran insan şekilde tarihe ismini yazdırdı.

İzmir'deki öğretmenliğinin arkası sıra İstanbul'a dönen Tarcan, Büyükada'da oturan Galatasaray Lisesi Fransızca öğretmeni Mösyö Juery ile dost oldu.

Teknik üniversitede kılıç oyunu ve cimnastik öğretmenliği özne Tarcan, Juery marifetiyle 1907 yılı yazında Uluslararası Olimpiyat Komitesine (IOC) acemi üyeler vermek düşüncesince evren turuna çıkan çağdaş olimpiyatların kurucusu Baron Pierre de Coubertin ile tanıştı.

Tarcan, Coubertin'in Osmanlı Olimpiyat Cemiyetini kurmasını istemesine karşın o devre dernek kurmanın haram olması zımnında bu tilmiz müspet cevap veremedi. Bunun üzerinde Coubertin, Tarcan'ı ajan şekilde görevlendirdi.

Sultan II. Abdülhamit'in 24 Temmuz 1908'de İkinci Meşrutiyet'i duyuru etmesinin arkası sıra dernek kurmanın serbestleşmesiyle Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı Milli Olimpiyat Cemiyetini ihdas etmek düşüncesince çalışmalara başladı. Kendisi sarıklı bulunduğu düşüncesince dernek başkanlığına gazeteci Ahmet İhsan Tokgöz'ü akıllıca gören Tarcan, umumi yazmanlık vazifesini üstlendi. Cemiyetin üyeliklerine Hasip Bayındırlıoğlu, Asaf ve Cevat Rüştü kardeşler getirildi.

Dönemin İçişleri Bakanlığının kayıtlarında Olimpiyat Cemiyetinin o tarihte kurulduğuna bağlı müşterek belgeye rastlanmasa da Londra 1908 Oyunları'nın resmi raporunda Osmanlı hesabına Yunan menşeli cimnastikçi Aleko Moullos'un isminin toprak alması cemiyetin 1908'de kurulduğunu ortaya koyuyor.

1908 ara ayında da IOC'ye örgen bildirme edilen Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı Olimpiyat Cemiyetini IOC'de önceki kere 1909 senesinde meydana getirilen Berlin birleşiminde asimilasyon etti. Selim Sırrı Tarcan, 1910 Lüksemburg, 1911 Budapeşte, 1912 Stockholm, 1913 Lozan, 1914, 1924 Paris ve 1925 Prag birleşimlerine de katıldı. 1911 Budapeşte birleşiminde Osmanlı Devleti, IOC üyeliğine yöntemince bildirme edildi. Böylece Osmanlı Devleti, IOC üyelik listesinde 13. basamakta toprak aldı.

Türkiye'de uçan top ve boksun kurucusu

Selim Sırrı Tarcan, Türkiye'de uçan top ve boksun kurucusu şekilde da bildirme ediliyor.

İsveç Kraliyet Askeri Beden Eğitimi ve Cimnastik Akademisine 1909'da süregelen ve 2 sene devam eden eğitimi mütemmim Tarcan, yurda döndükten sonradan baştan gövde eğitimi öğretmeni şekilde çalışmaya bitmeme etti.

İsveç'te dernekevi kültürlerin topluma kazandırılmasıyla ait halkiyat çalışmalarının nite yapıldığını gören Tarcan, Osmanlı Devleti'nde halkiyat çalışmalarını başlatan önceki eş oldu. Ege Bölgesi'nden efe oyunları derleyen Selim Sırrı Tarcan, oyunları İstanbul kent toplumuna tanıtmaya çalıştı.

Tarcan, hayatı süresince 58 kitap, 2 bin 500 yazı yazarken, bin 520 konferansta deneyimlerini katılımcılarla paylaştı.

TMOK'ta 4 sene riyaset yaptı

Selim Sırrı Tarcan, kurucusu bulunduğu Türkiye Milli Olimpiyat Komitesinde (TMOK) 1923-1927 yıllarında riyaset vazifesini yürüttü.

I. Dünya Savaşı sonrası 1919'da "savaşa hastalık oldukları" sebebi öne sürülerek Osmanlı Devleti, Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan, IOC'den ihraç edildi. Bu ülkeler harp sonrasının önceki olimpiyatı bulunan 1920 Antwerp Oyunları'na katılamadı.

1921'de Selim Sırrı Tarcan'ın Türkiye, Jul Murssa'nın Macaristan, Stanciov'un Bulgaristan IOC temsilciliği unvanları, Belçika, Çekoslovakya ve Lüksemburg delegelerinin erinç çıkmalarına karşın Baron Pierre de Coubertin'in ısrarı üzerinde arka verildi.

Bunun üzerinde çalışmalara süregelen Tarcan, Kurtuluş Savaşı zımnında müşterek sene sonradan hazırlıklarını tamamladı. 25 Haziran 1922'de Milli Olimpiyat Cemiyeti namına Kaim Cihan Müsabakalarına İştirak Cemiyeti adıyla kurulan II. Osmanlı Olimpiyat Cemiyetinin başkanlığına Hasip Bayındırlıoğlu getirildi.

31 Temmuz 1922'de ise İstanbul'da Ali Sami Yen başkanlığında Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı (TİCİ) kuruldu. TİCİ'de Burhan Felek ikinci başkan, Selim Sırrı Tarcan başmüşavir şekilde fariza aldı. Bu gelişmeden sonradan Selim Sırrı Tarcan, kurulalı fakat dü ay bulunan Kaim Cihan Müsabakalarına İştirak Cemiyetini feshetti. 28 Ağustos 1922'de iare şekilde açılan III. Osmanlı Olimpiyat Cemiyetinde başkanlığı gene Hasip Bayındırlıoğlu üstlenirken, Selim Sırrı Tarcan umumi yazman evet ve IOC tüzüğüne akıllıca dernek tüzüğünün hazırlanmasına başlandı.

Bu evolüsyon sonrasında Olimpiyat Komitesinin baştan oluşturulması düşüncesince TİCİ yöneticileriyle beraberce etkin Tarcan, 29 Ekim 1923 Çarşamba haset Cumhuriyet'in duyuru edilmesinin elden arkası sıra acemi komiteyi belirledi ve 2 Kasım 1923 Pazar haset Türkiye Milli Olimpiyat Cemiyeti şekilde önceki toplantısını gerçekleştirdi. Böylece, devir süresince beş altı kere değişime uğrayan Osmanlı Milli Olimpiyat Komitesinin sonuncu ismi 1923 senesinde günümüze de eriştiği halde "Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK)" şekilde mesafe kazandı.

Tarcan, İzmir'de verdiği müşterek konferansta, yöneticileri sporculardaki özengenlik ruhunu öldürmek, sporcuları da menfaatlerini profesyonelliğe kaptırmakla eleştirince iri reaksiyon gördü. Açıklamaları TİCİ kabilinden kınanınca Selim Sırrı Tarcan, kurucusu bulunduğu TMOK'un toplantılarına katılmamaya başladı ve nizamname gereği 1927 yılı gene itibaren yetkilendirilmiş sayıldı. Daha sonradan Tarcan'ın namına Ali Sami Yen başkanlığa seçildi.

Bir devre bürokratlık özne Selim Sırrı Tarcan, şimdi sonradan siyasete atıldı ve saylav seçildi. Tarcan, 2 Mart 1957'de İstanbul'da ölüm etti.

Haftanın Öne Çıkanları

Arda Güler, Kasımpaşa’da alkışlandı

2022-02-28 23:06 - Spor

Fed: Son jeopolitik gerilimler mal ve mal piyasalarında kapalılık kaynağı

2022-02-25 21:45 - Ekonomi

Elektrikte uygulanacak toy tarifenin bilgileri Resmi Gazete'de

2022-03-01 10:05 - Ekonomi

Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısına hakkında çıkmayan Rus şef Gergiev, operadan dışlandı

2022-02-28 18:56 - Dünya

Elon Musk, peyk genel ağ sistemi Starlink'i Ukrayna'da aktive etti

2022-02-27 02:34 - Dünya

Spor taşıt pilotları sınav düşüncesince İskandinav memleketlerini değil, Çıldır'ı seçti

2022-03-01 11:49 - Spor

Papa, Rusya Büyükelçiliğine değişik muharebeye değgin endişelerini belirtti

2022-02-25 16:25 - Dünya

Rusya’ya ait askeri kargo uçağı düştü, tüm mürettebat öldü

2022-02-24 23:34 - Dünya

Rus ihracatçılarına döviz kazançlarının yüzdelik 80'ini bey zorunluluğu getirildi

2022-02-28 10:54 - Ekonomi

İsviçre, Rusya'ya karşı AB ile bire bir yaptırımları yürütüm sonucu aldı

2022-02-28 18:08 - Dünya

İlgili Haberler

Milan, Şampiyonlar Ligi’nde çeyrek final biletini aldı

08:06 - Spor

THY Euroleague: Maccabi Tel Aviv: 78 - Fenerbahçe Beko: 74

05:06 - Spor

Watford, Slaven Bilic ile yollarını ayırdı

04:05 - Spor

Milli yüzücü Sümeyye Boyacı, 2024 Paralimpik Oyunları gayesi düşüncesince çalışıyor

15:07 - Spor

Aboubakar, Beşiktaş’taki üçüncü döneminde ilk golünü kaydetti

23:06 - Spor

Günün Manşetleri

Netanyahu, acemi başbakanlığı devrinde İsrail'i "çalkantılı birlikte sürece" sürükledi

13:06 - Dünya

Beşiktaş Barbaros Hayrettin Paşa İskelesi sayaç 15.00'e derece görev vermeyecek

12:06 - Gündem

Ukrayna: Rusya, geceleyin 7 bölgenin enerji altyapısına saldırılar düzenledi

11:05 - Dünya

Samsun açıklarında 3,8’lik deprem

10:05 - Gündem

Pakistan'dan Türkiye'ye 8 bin 200 kışlık çadır haiz ikinci gemi yola çıktı

09:06 - Dünya