Edirne
Kispet imalatında aksakal bulunan Bigalı İrfan Şahin'den 10 sene önceki "pehlivan pantolonu" da denilen kispet yapımını öğrenen Adem Kayın, Türkiye'de geleneksel kispet önleyen mahdut ustalar ortada gösteriliyor.
Devecihan Kültür Merkezindeki atölyesinde üretimine sene boyu bitmeme fail Adem ustanın Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nin yaklaşmasıyla iş yoğunluğu henüz da arttı.
Kispetin kasnak, debboy ve paça bölümlerini Adem eli uz üretirken biçim ve kamet işlemlerinde de el sanatları öğretmeni benzeri Heves Kayın araştırma görevlisi oluyor.
Deri, eş kocanın elinde bıçkı ve muşta denli aletler kullanılarak 3 günde kispet biçimine geliyor.
"Yağlı güreşin eğer olmazsa olmazı"
Adem Kayın, AA muhabirine, kispeti dünyada insana hususi yapılmış en berk giysi kendisine tanımladı.
Kispetin pehlivanın yegâne yoldaşı bulunduğunu tabir fail Kayın, "Kispet yağlı güreşin eğer olmazsa olmazı, pehlivanın çayırda güvenilmiş bulunduğu yegâne şey diyebiliriz." dedi.
- Kispete hem geleneksel bağlılaşım hem bilimsel niteliği bulunan çalışma
Kendisinin İrfan Şahin denli müşterek ustadan terbiye de almasıyla bu ahacık dobra müşterek pozisyona geldiğini eşinin de bu yolda başarıyla yürüdüğünü vurgulayan Kayın şunları kaydetti:
"Geçmiş kültürü bugüne taşımak, bugünü geleceğe çekmek anne hedefimiz. Kaybolmaya beniz tutmuş müşterek sanatı hem yaparak bununla birlikte eşme tekvin etmek düşüncesince fer harcama ediyoruz. Eşim erdemli lisans tezini kispet ilişkin yazdı. Şimdi iz çalışmamız var. Kitabımız baş döndürücü ayrıntılı olacak. Deri seçiminden pehlivanın ölçüsüne, biçim çıkarmadan dikimine derece herhangi müşterek şeyi içerecek. Kispetin müşterek kitabı olmasını istiyoruz. Bir ten ustası bu kitabı okuyup incelediğinde kispet yapabilsin istiyoruz."
"200 senedir bire müşterek gelenekleri sürdürüyoruz"
Kayın, ustasından öğrendiği geleneksel şekilleri sürdürdüğünü dile getirdi.
Pehlivanın kez arkadaşı kispetin önemine yer veren Kayın şöyleki bitmeme etti:
"200 senedir bire müşterek gelenekleri sürdürüyoruz. Türkiye Güreş Federasyonu elhak buna müşterek duraç getirmiştir ve kispetin ölçün olması icap ettiğini belirtti. Güreşçilerin kispetleri açısından denktaş olması gerekiyor. Herkese güçlü, dayanabilen ve mukavemeti erdemli kispetler yapıyoruz. Kispet dana derisinden yapılıyor. Kasnak bölümünü çelimli olması düşüncesince minimum üç büküm deriden yapıyoruz, ara sıra 7-8 büküm tercih ettiğimiz oluyor. Üzerine süslemeler yapıyoruz. Paça kısımlarının makas bölümüne derece tarafını rakibin havadan tutmaması düşüncesince sertleştiriyoruz. Hazne bölümünü de pehlivanın ferahlığı açısından güzel halde yapıyoruz."
Birçok etapta eşine araştırma görevlisi oluyor
Heves Kayın da kispet ustası eşine araştırma görevlisi kendisine geleneksel yöntemi öğrendiğini söyledi.
Kispet yapımının terbiye istediğini tamlayan Kayın, "Kendi çalışmalarım el dikişi ilişkin bulunduğu düşüncesince çelim dair müşterek sıkıntım yok. Ancak kispet dikişi zor, noktayı vardığında 7 büküm terzilik dikiyorsunuz. Süsleme aşamasında, kamet etabında ve tasarımlarda eşime iane ediyorum." sanarak konuştu.
Kayın, kispet ilişkin erdemli lisans emek harcaması yaparak bilimsel niteliği bulunan açıdan da çalıştığını tabir etti.