Uzmanlara göre sağlıklı bireylerin sebze ve meyve ağırlıklı beslenmeleri genel anlamda birçok kanserin gelişim riskini azaltabiliyor.
Ancak yine uzmanlara göre, vücudun ihtiyacı olmadığı halde bilinçsiz şekilde tüketilen ve dışarıdan takviye olarak alınan vitaminler kanser riskini önlemenin aksine artırabiliyor. Konu hakkında İHA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Tıbbı Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Uğur Coşkun, “Vitaminler ve mineraller insan vücudu açısından son derece önemli organik bileşiklerdir. Bu vitaminlerin ve minerallerin eksikliği durumunda bazı sağlık problemleri ortaya çıkmakta ve bu durumda doktor tavsiyesi ile vitaminlerin ve gıda takviyelerinin alınmaları gerekebilmektedir. Fakat sağlıklı bireylerde kanser önleyici olarak vitaminlerin ve gıda takviyelerinin kullanımları ve kanser tanısı almış olan bireylerde takviye olarak bunların alınmalarının konusunda çelişkili açıklamalar bulunmaktadır” ifadelerini kullandı.
“Bazı kanserlerin görülme riskini artırabilir”
Dışarıdan takviye olarak alınan vitaminlerin, vücudun ihtiyacı olmadığı halde kullanımının çeşitli sorunlar oluşturabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Coşkun, “Sağlıklı bireylerin bol sebze ve meyve ağırlıklı Akdeniz mutfağı tarzında beslenmelerinin genel olarak birçok kanserin gelişim riskini azalttığı kabul edilmektedir. Bunda da özellikle bu tarz gıdalarda daha fazla miktarda bulunan vitamin ve minerallerin kanser önleyici antioksidan ve benzeri etkilerinin rol aldığı düşünülmektedir. Bu nedenle bu vitamin ve gıda takviyelerinin hap şeklinde hazır preperat olarak alınmasının da kanser önleyici etkisi olabileceği araştırılmıştır. Bazı çalışmalarda düzenli olarak eksiklik olmadığı halde Vitamin E, Vitamin A, selenyum ve multivitaminleri kullanan kişilerde ölüm riskinin daha fazla olduğu, anti oksidan alan bu bireylerde sindirim sistemi ve prostat kanseri riskinin daha fazla olabileceğine dair bulgular görüldüğü raporlanmıştır. Yine bir başka çalışmada düzenli vitamin E kullanan sağlıklı bireylerde akciğer kanser riski kullanmayanlara göre daha fazla bulunmuştur. Sonuç olarak bu vitamin ve minerallerin besinlerden alınmasının katkısı kaçınılmazdır. Ama kolay yolu seçerek, bünyemizde bir eksiklik olmadığı halde, günlük vitamin ve gıda takviyeleri alarak kanseri önlemeye yönelik çabaların etkisizliği birçok çalışmada gösterilmiştir. Ayrıca kanser riskini azaltmak bir yana tersine riski artırabileceğine yönelik verilerde bulunmaktadır” şeklinde konuştu.
Kemoterapi sürecinde vitamin tehlikesi
Bilinçsiz ilaç kullanımının da endişe doğurabileceğine dikkat çeken Coşkun, “Kanser tanısı almış olan birçok onkoloji hastası gerek uygulanan tedavinin daha etkili olması, gerekse kanser nüksünün önlenmesi amacı ile birtakım vitamin hapları ve takviye gıda preperatları alma arayışı içinde olmaktadırlar. Fakat eksiklik olmadan bilinçsiz olarak hazır vitamin, antioksidan ve gıda takviyelerinin kullanılması bazı olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Yakın dönemde meme kanserli hastalarda yapılan bir çalışmanın sonuçları yayınlandı. Bu çalışmada kemoterapi esnasında Vitamin A, C, E, Vitamin B-12, demir hapları, omega3 yağ asitleri ve Koenzim Q10 gibi hazır preperatları kullanan hastalarda hastalık tekrarının ve tedavi başarısızlığının daha fazla olduğu saptandı. Bilinçsiz kullanılan bu vitamin ve gıda takviyeleri oksijen radikalleri oluşturarak etki eden kemoterapi ilaçlarının etkisini ortadan kaldırmakta ve daha kötü sonuçlara yol açabilmektedir. Aynı endişe radyoterapi, akıllı ilaçlar ve immunoterapi sürecinde de söz konusu olabilir” diye konuştu.
Mutlaka doktorunuza danışın
Coşkun ayrıca, kulaktan dolma bilgilerin insanların sağlığını hayati derecede etkileyebileceğine dikkat çekerek, bilim insanlarının ve doktorların söylediklerinin dikkate alınması gerektiğini kaydetti. Coşkun, “Sağlıklı bireyler kanserin önlemesi için, onkoloji hastaları da tedavinin daha etkili olması ve nüksün azaltması amacıyla onkoloji doktorlarına danışılarak bir takım tavsiyeler alabilirler. Sigaradan uzak durulması, düzenli egzersiz ve Akdeniz mutfağı tarzında beslenme bunlardan bazılarıdır. Fakat kulaktan dolma bilgilere dayanarak bilinçsiz vitamin hapları ve gıda takviye preperatlarının kullanılması tehlikeli olabilir. Bunların büyük çoğunluğunun faydası olmadığı gibi bazılarının zararlı etkileri görülebilmektedir. Böyle bir uygulamaya başlamadan önce mutlaka onkoloji doktorunun fikri alınmalı ve ona göre karar verilmelidir” açıklamasında bulundu.
Utku Şimşek