Münih
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ve Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili, 59. Münih Güvenlik Konferansı kapsamında planlı müşterek panele dil cambazı namına katıldı.
Aliyev, "Dağları Devirmek? Güney Kafkasya'da Güvenlik İnşa Etmek" başlıklı panelde, kısaca müşterek senedir bitmeme Rusya-Ukrayna savaşının ülkesi üstünde aracısız tesiri olmamasına rağmen, umumi namına jeopolitik durumun değiştiğini, anlaşılan de harp evveliyat vaziyete dönemeyeceğini söyledi.
Savaş nedeniyle ticari namına kimi dezavantajlar ve avantajlarla karşılaştıklarını tamlayan Aliyev, kendilerinin de kısaca 2 sene denli ilkin müşterek harp (İkinci Karabağ Savaşı) yaşadıklarını ve bunun 44 çağ sürdüğünü tabir etti.
Savaşın ne olduğunu, halklara ne cins biberli ve yadımlama getirdiğini bildiklerini dile getiren Aliyev, şunları kaydetti:
"Bu yüzden, Avrasya'da barışın sağlanmasını tabii istiyoruz. Azerbaycan ve Ermenistan'ın bunu, levent boylu süredir bitmeme fail açmazdan müşterek intikal namına göstermesi icap ettiğini düşünüyorum. Karşılıklı tiksinti ve husumet sona ermelidir. Azerbaycan ve Ermenistan namına şu an müşterek sulh anlaşması üstünde çalışıyoruz. Umarım bunu en benzeyen sürede gerçekleştireceğiz. Bence bu, ağırbaşlı tarihî anlaşmazlıkları bulunan devletlerin müşterek araya gelerek, husumet sayfasını kapatabileceğine dobra müşterek sağlam olabilir."
Aliyev, Ermenistan ile sulh görüşmelerine dair zaman Münih'te Amerika Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Paşinyan'ın da katılmış olduğu 3'lü görüşmeye değinerek, alanda "Azerbaycan ile Ermenistan'ın sulh görüşmeleri" ve "Azerbaycan'ın, Karabağ'daki Ermeni nüfusuyla görüşmesi" derece dü istikametli yaklaşım anlamında eş müşterek anlayışın bulunduğunu tabir etti.
Buna anık olduklarının altını çizen Aliyev, bunu alanda canlı Ermeni topluluğunun temsilcileriyle gerçekleştirebileceklerini, Rusya'dan mevrut kişilerle yapmayacaklarını tabir etti.
Aliyev, Karabağ ve çevresindeki illerin 30 sene Ermenistan işgali altında kaldığını hatırlatarak, bu mevzuda Ermenistan'a da müşterek müeyyide olmadığını laflarına ekledi.
"Barıştan bambaşka alternatifimiz yok"
Gürcistan Başbakanı Garibaşvili de hakeza müşterek panelin düzenlenmesinde alın teri dökenlere teşekkürname ederek, Rusya-Ukrayna savaşının hepsi düşüncesince güçlük getirdiğini belirtti.
İkinci Dünya Savaşı'nın arkası sıra Avrupa'nın ve dünyanın umumi namına hakeza müşterek külfet yaşamadığını kaydeden Garibaşvili, 2008'de kendilerinin de Rusya ile savaştığını ve Rusya'nın Gürcistan toprakları bulunan Abhazya ile Güney Osetya'yı nehiy ettiğini kaydetti.
Garibaşvili, Rusya'nın Gürcistan topraklarında askeri üsleri bulunduğunu anımsatarak, 2008'den bu yana aşırı müşterek tomar problemlerle gönül rahatlığı karşıya kaldıklarını tabir etti.
Rusya'nın şu anda Ukrayna üstünde yoğunlaştığını kail Garibaşvili, "Bu tahripkâr müşterek savaş. Bu mücadelesi aktarmak düşüncesince elimizden mevrut gelişigüzel şeyi yapmalıyız. Barıştan bambaşka alternatifimiz yok." dedi.
Garibaşvili, Rusya'nın 2008'de Gürcistan'a saldırmasından bu yana Rusya üstünde geçerli rastgele müşterek müeyyide göremediğini ve devletlerin Rusya ile ticaretlerinin alışılagelen müşterek halde bitmeme ettiğini gördüklerini belirterek, bunun ise aşırı çirkin müşterek ayraç bulunduğunu söyledi.
"Bölgemizde yönetilmesi müstelzim nice riziko var"
Paşinyan ise üç diyar liderinin hakeza müşterek formatta önceki kere buluşmasının zamanı konuşma olabildiği fikrine katıldığını söyledi.
Şu anda oluşturulmakta bulunan tarihin içeriğini belirlemenin önemine yer veren Paşinyan, değişik print ve neticeler elde etseler de son odaklı olmaları gerektiğine değindi.
Paşinyan, "Küresel dingildeklik alanımızda işleri henüz elleme vaziyete getiremez. Uzun müşterek süredir tamamı arsıulusal dikkatler Ukrayna üstünde yoğunlaştı ve bu, bölgemiz düşüncesince dünkü riskler oluşturuyor. Uluslararası merakı alanımızda avlamak da aşırı ehemmiyetli zira alanımızda yönetilmesi müstelzim nice riziko var." diyerek konuştu.
Demokratik düzelti gündemine dair kaldıklarına ayraç fail Paşinyan, demokratik reformlar, hukukun üstünlüğü, insanoğlu hakları ve özgür kaymakamlık derece demokratik kurumların geliştirilmesinin bölgelerindeki umumi vaziyeti henüz elleme vaziyete getireceğine inandıklarını söyledi.
Paşinyan, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen Türkiye'ye, iane ile kontrol ve istirdat ekiplerini hemen insanca motivasyonlarla gönderdiklerini kaydetti.
Bu süreçte Türk hükümetinden aşırı müspet tepkiler aldıklarını da tamlayan Paşinyan, "Bu adımın politik neticeleri da olacaksa henüz elleme fakat insanca iane önceki motivasyonumuzdu." diyerek konuştu.
Paşinyan, depremlerden ilkin de Türkiye ile hususi elçiler marifetiyle diyalogları bulunduğunu belirterek, "Türkiye ile diplomatik ilişkilerin kurulması ve sınırların açılması, hemen diyalekt gidişat açısından değil, arsıulusal gidişat açısından da aşırı müspet olacaktır." dedi.