Kabil
Afganistan'da on seneler devam eden çatışmalar dolayısıyla patlamaların yıkma etmiş bulunduğu asfalt yollar, kollar kabilinden onarılıyor.
Yaşları 7 ile 15 ortada mütebeddil kız ve eş çocuklar, ellerinde az hâlâ boyları denli küreklerle minval kenarlarından topladıkları çakıl taşı ve toprağı, mayın ve bombalamaların oluşturduğu çukurlara dolduruyor.
Zamanlarını hile parklarında ve okullarda geçirmesi müstelzim çocuklar, ailelerinin geçimlerine katkıda mevcut kızarmak düşüncesince sabahtan akşama denli yollarda emekli şartlarda çalışıyor.
Başkent Kabil'den güneye akla yatkın uzanan Gazni, Zabul, Kandahar, Helmend, Nimruz, Farah ve Herat vilayetlerine denli revan anne yağız yolu üstünde yüzlerce çocuk, bu işi yaparak geçişlerini kolaylaştırdıkları sürücülerden iane arzu ediyor.
Yardımda mevcut birtakımı sürücüler servet verirken kimileri de ellerindeki yiyecekleri paylaşıyor.
Çocuklar genel anlamda çalışmış oldukları yere andıran köylerde yaşıyor. Kimi yetim, kiminin ise babası sakat ve ya işsiz.
Neredeyse hiçbiri yaşamının rastgele ortak zamanında okula gitmemiş, birileri da idman düşüncesince okulu ayrılma buyurmak durumunda kalmış.
Çocuklar birtakımı devir kazançsız, birtakımı devir da 200 afganiye (yaklaşık 2 dolar) denli hasılatla evlerine dönüyor.
Londra Merkezli Save The Children'e göre, Afganistan genelinde kestirmece 1 milyon çocuk iştirakçi bulunuyor.
"Tüm aileyi ego geçindiriyorum"
Bu çocuklardan birisi de 15 yaşındaki Muhammed Han.
Bir vakitler çobanlık eden babasının, mayına basarak sakat kaldığını ve şu an çalışmadığını özetleyen Han, 5 ahi olduklarını ve kazançlı durumlarının çirkin bulunduğunu anlatım etti.
Han, üç aydır bu işi yaptığını belirterek, "Yoldan güzeşte vesait servet veriyor. Günlük 150 ile 200 afgani kazanabiliyorum. Babam hasta, mecburum çalışmaya. Burada fiilen ailemin geçimini sağlamaya çalışıyorum. Tüm aileyi ego geçindiriyorum. Çalışmazsam akrabalarım aç kalır." dedi.
Genellikle kahvaltı yapmadan yola çıktığını ve sürücülerin verdiği yiyecekleri yediğini aktaran Han, hâlâ geçmiş şakirt kendisine çalışmış bulunduğu yerlerde dükkan sahiplerinin servet vermemesi dair bu işe başladığını söyledi.
Şu anne denli tek okula gidemediğini dile getiren Han, şunları anlattı:
"Burada da ara sıra insanoğlu küçümseme yazar geçiyorlar. Bazı insanoğlu da servet veriyor. Tek hayalim okula gidip öğüt almak. Okulu bitirip mühendis ve ya hekim kızarmak isterim fakat güncel durumumuz bu hayalimin gerçekleşmeyeceğini gösteriyor. İkinci ortak hayalim de halkıma ve vatanıma misyon etmek." ifadelerini kullandı.
"İki el okula eşya yaptırdım"
Bombaların yıkma etmiş bulunduğu metodları onarmaya etkin çocuklardan Nakibullah ise hâlâ 9 yaşında. Elinde tuttuğu kürek boyunu aşıyor. Toprağı fakat yarısına denli doldurursa küreği kaldırabiliyor.
9 ahi olduklarını aktaran Nakibullah, hâlâ geçmiş ciddi iş makinesi şoförü bulunan babasının şu an aylak bulunduğunu söyledi.
Bir ay geçmiş bu işe başladığını kaydeden Nakibullah, "Beni yolda idman düşüncesince gönderdiler. Günlük 20 ile 50 afgani kazanıyorum. İki defa okula eşya yaptırdım ancak, kazançlı durumumuz çirkin bulunduğu düşüncesince çoğaltmak durumunda kaldım. Ailemin geçimini gelmek düşüncesince idman zorundayım." ifadelerini kullandı.
Nakibullah "Evde genel anlamda ne yiyorsunuz?" sorusuna, "Bir birçok gündür kumpir kaynatıp yiyoruz zira bambaşka manca ortak obje yok. Ekonomik durumumuz baş döndürücü kötü." yanıtını verdi.
"Hayallerim esas olamaz gibi"
8 yaşındaki İzzet ve 12 yaşındaki Hanekey kardeşler de gayrı kollar kabil sabahleyin yola çıkıp akşama denli çalışıyor.
İkisi de şu anne denli ekol yüzü görmediklerini ve evvel elden 100 afgani (yaklaşık 1 dolar) kazandıklarını söyledi.
6 ahi olduklarını aktaran Hanekey, önceleri çobanlık eden babasının şu an aylak bulunduğunu aktardı.
Kazandığı parayla değme şeb ezanı eve erzak alarak döndüğünü dile getiren Hanekey, "Sadece servet düzeltmek düşüncesince geliyorum. Param olsaydı gelmezdim. Geleceğim düşüncesince ortak şeyler yapardım. Eğitim düşüncesince olanak yaratılırsa kıraat etmek ve hekim kızarmak istiyorum. Gelecekte evlenip çocuk sahibi kızarmak isterim fakat bu halde hayallerimin hiçbiri esas olamaz gibi." dedi.
Kardeşi İzzet, "Ekonomik durumumuz baş döndürücü kötü. İyi olsaydı illet buraya geleyim ki?" ifadesini kullandı.
Sakine ise hâlâ 7 yaşında, ortak kız kardeşi ve eş kuzeni ile çalışıyor. Her birisi zorlukla kaldırdığı küreği toprakla doldurup yollardaki çukuru onarıyor.
Babasının aylak bulunduğunu kaydeden Sakine, 6 ahi olduklarını ve kestirmece 3 aydır yollarda servet kazanmaya çalıştığını anlattı.
Yoldan güzeşte Muhammed adlı ortak sürücü, elinden geldiğince alanda bu işi eden küçüklere iane etmeye çalıştığını söyledi.
Şoförlük yaparak geçimini sağladığını aktaran Muhammed, bu evlatları görür görmez üzüldüğünü belirtti.
Muhammed, "Benim de bunların yaşlarında çocuklarım var. Onları hatırlıyorum bunlara bakarak. Ben de baş döndürücü kazanmıyorum fakat gördükçe iane etmeye çalışıyorum." dedi.