Istanbul
ABD, ilki 8 sene evvel meydana getirilen ve 3 devir sürecek ABD-Afrika Liderler Zirvesi'nde, sağlıktan hava değişimine, ekonomiden Ukrayna-Rusya savaşına denli ayrımlı başlıklarda Afrika ülkeleriyle fikir alışverişinde bulunacak.
Zirvede, Rus yüklü askerlerinin Afrika devletlerinde fariza yapmasına bağlı endişelerin ve Çin'in hesaplı tesirinin büyümesinin de gündeme gelmesi bekleniyor.
Kıtayla ortaklığı derinleştirmek istediklerini açıklanan Beyaz Saray yetkilileri, ABD Başkanı Joe Biden'ın zirve esnasında Afrika Birliğinin G-20 oluşumunda koltuğa ehil olması düşüncesince desteğini açıklayacağını duyurdu.
Afrika Birliği ve organ devletler senelerdir hem Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde aynı zamanda G-20 üzere oluşumlarda mihman koltuğa ehil iktisap etmek istiyor.
ABD, Çin ve Rusya'nın etkisinden rahatsız
Ukrayna'daki savaşın defa açmış bulunduğu erke ve besin sorunundan en aşkın etkilenen Afrika ülkelerinin zirvede bu mevzuyu da gündeme getirmesi bekleniyor.
Afrika ülkelerinin savaştan çevre Rusya'ya havadan reaksiyon göstermemesi ABD'nin ana kara ülkeleriyle diplomatik ilişkilerinin kilo kaybettiği yorumuna defa açmıştı.
Savaşın şiddetlendiği çağda Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un kıtaya icra ettiği ziyarette, Rusya bazısı devletleri yanına döşemek düşüncesince güç harcamıştı.
Lavrov'un doğrudan peşi sıra Afrika turu eden ABD'li mevkidaşı Anthony Blinken ise ülkesinin Afrika memleketlerini denktaş eş adına gördüğünü söylemişti.
ABD'nin Çin'in Afrika memleketlerini daim borçlandırmasına bağlı eleştirileri ise zirvede baştan gündeme gelebilir. Çin'in kıtadaki hesaplı varlığı güçlendirmesinden huzursuz bulunan ABD, ticari ilişkilerin ilerlemesi düşüncesince hususi yatırımların kıtada artmasını istiyor.
ABD, askeri darbelerden çevre Mali, Burkina Faso, Sudan ve Gine'yi zirveye çağırma etmezken, diplomatik ilişkilerin eneze bulunduğu Eritre'yi de zirveye çağırmadı.
Öte yandan, iç çatışmalar ve insanoğlu hakları ihlalleri zımnında sonuç zamanlarda ABD'nin eleştirileri ve yaptırımlarına sunulan küsurat Etiyopya ve Zimbabve üzere devletlerin görüşmede yerini alacağı öğrenildi.
2021 senesinde Afrika'ya 26,7 bilyon dolarlık dış satım ve Afrika'dan 37,6 bilyon dolarlık dış alım eden ABD, kıtada onlarca ülkeye gümrük tarifesi yapılmaksızın ülkesine mahsul sokma niteliği tanıyor.
ABD, 2011 senesinde kıtaya 32,8 bilyon dolarlık dış satım ve kıtadan 93 bilyon dolarlık dış alım yapmıştı.
Eski ABD Başkanı Donald Trump'ın 2018'de bazısı Afrika ülkelerine taşlama etmesi ve ara sınav kısıtlamaları getirmesi, ana kara devletleri ile ABD ortada huzursuzluğa defa açmıştı.